Mỡ máu do nhiều nguyên nhân gây ra và chế độ ăn là nguyên nhân chính. Do đó việc thay đổi chế độ ăn vừa có vai trò dự phòng, đồng thời cũng là yêu cầu bắt buộc trong phác đồ điều trị rối loạn chuyển hóa lipid máu.
Chào bác sĩ, chỉ số mỡ máu sau Tết của tôi thay đổi khiến tôi rất lo lắng, tôi muốn thay đổi chế độ ăn cải thiện mỡ máu cao. Nhờ bác sĩ tư vấn giúp, xin cảm ơn bác sĩ.
Chào bạn, nguyên nhân chính gây mỡ máu là thói quen ăn uống hàng ngày. Ngày Tết có rất nhiều món ăn cao đạm, nhiều dầu mỡ, ít chất xơ, rau xanh nên để cải thiện mỡ máu cao sau Tết thì bạn nên thay đổi chế độ ăn:
Giảm năng lượng ăn vào trong ngày để giảm cân nặng nếu có thừa cân, béo phì, đưa chỉ số BMI về bình thường. Chỉ số này được tính theo công thức:
BMI = Cân nặng/chiều cao x chiều cao (cân nặng được tính bằng kg, chiều cao được tính bằng mét).
Phân loại chỉ số BMI của Tổ chức Y tế thế giới (2002) đối với người châu Á:
-
- Gầy: BMI ≤ 18,6
- Bình thường: 18,7 ≤ BMI ≤ 22,9
- Thừa cân: 23 ≤ BMI ≤ 24,9
- Béo phì: BMI ≥ 25.
- Nên giảm năng lượng của khẩu phần ăn từng bước một, mỗi tuần giảm khoảng 300 calo cho đến khi đạt được mục tiêu về chỉ số BMI.
- Giảm lượng chất béo (lipid) tùy theo BMI, chất béo chỉ nên chiếm khoảng 15% tổng năng lượng ăn vào hàng ngày. Không nên dùng các loại chất béo bão hòa (mỡ động vật, bơ, sữa,…), tăng cường các acid béo không bão hòa như dầu lạc, dầu oliu, dầu đậu tương,…. Nếu có điều kiện thì có thể bổ sung dầu cá tự nhiên có chứa DHA và EPA.
- Hạn chế thức ăn chứa nhiều cholesterol như các loại thức ăn chứa mỡ, phủ tạng động vật (lòng lợn, tiết canh, tim, gan, bầu dục,…), lòng đỏ trứng, thịt bò, thịt chó, hải sản, tôm, cua,…
- Hạn chế thức ăn nhiều đường, kẹo, bánh ngọt, uống ít rượu, bỏ hút thuốc (nếu có)
- Tăng lượng đạm chứa ít chất béo như thịt có màu trắng (thịt gà, ngan, vịt bỏ da), các loại cá nước ngọt,… Nên ăn thức ăn chế biến từ đậu nành như sữa đậu nành, đậu phụ, tào phớ, bột đậu tương,…
- Ăn nhiều ngũ cốc, kết hợp với các loại củ như gạo, bột mì, khoai tây, khoai lang, cà rốt,…
- Ăn nhiều rau xanh, các thực phẩm giàu vitamin E như giá đỗ, dầu thực vật, dầu gấc,…
- Ăn nhiều trái cây tươi như bưởi, chanh, cam, quýt, táo, đu đủ, xoài,…
Ngoài chế độ ăn này thì bạn nên ăn thành nhiều bữa, ít nhất 5 bữa, mỗi bữa cách nhau ít nhất 3 giờ. Đồng thời tăng cường hoạt động tập thể dục thể thao, bằng cách tập bất cứ môn thể thao phù hợp với sở thích, độ tuổi và không có chống chỉ định. Nên luyện tập thường xuyên, ngày ít nhất 60 phút, ít nhất 5 ngày/ tuần. Thói quen này có thể giúp giảm được LDL-C và tăng HDL-C, ngoài ra còn giúp giảm cân, hạ huyết áp và giảm nguy cơ bệnh mạch vành.
Theo các chuyên gia thì người mỡ máu có thể bổ sung sản phẩm dầu cá Omega-3 chứa acid béo không bão hòa. Acid béo DHA và EPA là thành phần chính của dầu cá, tác dụng làm hạ triglycerid khá mạnh, làm tăng HDL-C vừa phải. Nhóm này được dùng trong trường hợp triglycerid cao và thường dùng phối hợp với nhóm fibrate. Omega-3 sẽ giúp giảm mỡ máu nhờ chứa hàm lượng cao EPA và DHA, dùng như một biện pháp thay thế (hoặc kết hợp với thuốc điều trị) để giảm mỡ máu (đặc biệt là LDL và Triglyceride). Nên chọn bổ sung Omega-3 Triglyceride với DHA và EPA hàm lượng cao, giàu EPA.
